-
1 apertis verbis
-
2 apertis verbis
-
3 apertis verbis
лат.parlare apertis verbis — называть вещи своими именами -
4 APERTIS VERBIS
loc. lat.-A937 —parlare "apertis verbis"
-
5 parlare apertis verbis
называть вещи своими именами. -
6 открытый
[otkrýtyj] agg. (открыт, открыта, открыто, открыты)1.aperto; scoperto2.◆ -
7 PARLARE
I см. тж. PARLARE IIvparlare "apertis verbis"
— см. -A937— см. -A965— см. -A975— см. -A976— см. -A1025— см. - B251— см. - B267— см. - B761— см. - B909— см. - V896— см. - C106— см. - C1294— см. - C1875— см. - C1928— см. - C2482— см. - C2603— см. - C3093— см. - C3271— см. - D247— см. - E279— см. - E280— см. - F724— см. - F1108— см. - L541— см. - G235— см. - G855— см. - G1001— см. - G1028— см. - L188— см. - L218parlare a lettere d'appigionasi
— см. - L442parlare la lingua della domenica
— см. - L687— см. - M903— см. - P480— см. - M2010— см. - M2011— см. - N260— см. - N544— см. - O571— см. - P1682— см. - P2432— см. - P2447— см. - Q121— см. - R176— см. - S692— см. - S855— см. - S1924— см. - T977— см. - V192— см. - V266— см. - P1814— см. - P1764— см. - S1095— см. - R463altro è parlare di morte (или di morire), altro è morire
— см. -A563— см. - C1107chi mal parla, abbia pazienza della risposta
— см. - P916- P460 —chi parla semina, e chi tace raccoglie
chi parla per udita, aspetti la (s)mentita
— см. - U30a chi piace il bere, parla sempre di vino
— см. - B579chi tace, acconsente e chi non parla, non dice niente
— см. - T19ciabattino, parla sol del tuo mestiere
— см. - C1776dove l'oro parla, la lingua tace
— см. - O636— см. - P2262— см. - M2201— см. - M2021parla perché ha lingua in bocca
— см. - L717parla del lupo, e il lupo esce fuor dalla tana
— см. - L1003— см. - D528 b)- P462 —parla poco e ascolta assai, e giammai non fallirai
-
8 aperio
ăpĕrĭo, ĕrŭi, ertum, 4, v. a. ( fut. aperibo, Plaut. Truc. 4, 2, 50; Pompon. ap. Non. p. 506, 30) [ab-pario, to get from, take away from, i.e. to uncover, like the opp. operio, from obpario, to get for, to put upon, i. e. to cover; this is the old explanation, and is received by Corssen, Ausspr. I. p. 653; II. p. 410, and by Vanicek, p. 503], to uncover, make or lay bare.I.Lit.:II.patinas,
Plaut. Ps. 3, 2, 51: apertae surae, Turp. ap. Non. p. 236, 16:apertis lateribus,
Sisenn. ib. p. 236, 26:capite aperto esse,
Varr. ib. p. 236, 25;p. 236, 28: ut corporis partes quaedam aperiantur,
Cic. Off. 1, 35, 129:caput aperuit,
id. Phil. 2, 31; Sall. H. Fragm. ap. Non. p. 236, 20:capita,
Plin. 28, 6, 17, § 60:aperto pectore,
Ov. M. 2, 339; and poet. transf. to the person:apertae pectora matres,
id. ib. 13, 688:ramum,
Verg. A. 6, 406 al. — Trop., to make visible, to show, reveal, Liv. 22, 6:dispulsā nebulā diem aperuit,
id. 26, 17 (cf. just before:densa nebula campos circa intexit): dies faciem victoriae,
Tac. Agr. 38:lux aperuit bellum ducemque belli,
Liv. 3, 15:novam aciem dies aperuit,
Tac. H. 4, 29:his unda dehiscens Terram aperit,
opens to view, Verg. A. 1, 107.—From the intermediate idea of making visible,Metaph.A.1.. To unclose, open: aperto ex ostio Alti Acheruntis, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:2.aperite aliquis ostium,
Ter. Ad. 4, 4, 26; so id. Heaut. 2, 3, 35:forem aperi,
id. Ad. 2, 1, 13:fores,
id. Eun. 2, 2, 52; Ov. M. 10, 457; Suet. Aug. 82:januas carceris,
Vulg. Act. 5, 19:fenestram,
ib. Gen. 8, 6:liquidas vias,
to open the liquid way, Lucr. 1, 373; so Verg. A. 11, 884:sucum venis fundere apertis,
to pour out moisture from its open veins, Lucr. 5, 812:saccum,
Vulg. Gen. 42, 27:os,
ib. ib. 22, 28:labia, ib. Job, 11, 5: oculos,
ib. Act. 9, 8:accepi fasciculum, in quo erat epistula Piliae: abstuli, aperui, legi,
Cic. Att. 5, 11 fin.; so id. ib. 1, 13;6, 3: aperire librum,
Vulg. Apoc. 5, 5; 20, 12:testamentum,
Plin. 7, 52, 53, § 177 (cf.:testamentum resignare,
Hor. Ep. 1, 7, 9); Suet. Caes. 83; id. Aug. 17:sigillum aperire,
to break, Vulg. Apoc. 6, 3 al.:ferro iter aperiundum est,
Sall. C. 58, 7:locum... asylum,
to make it an asylum, Liv. 1, 8:subterraneos specus,
Tac. G. 16:navigantibus maria,
Plin. 2, 47, 47, § 122:arbor florem aperit,
id. 12, 11, 23, § 40 et saep.: aperire parietem, to open a wall, in order to put a door or window in it, Dig. 8, 2, 40: alicui oculos aperire, to give sight to (after the Heb.), Vulg. Joan. 9, 10; 9, 14 al.; so,aures aperire,
to restore hearing to, ib. Marc. 7, 35.—Trop.:B.nec ita claudenda est res familiaris, ut eam benignitas aperire non possit,
Cic. Off. 2, 15, 54: amicitiae fores. id. Fam. 13, 10:multus apertus cursus ad laudem,
id. Phil. 14, 6 fin.:tibi virtus tua reditum ad tuos aperuit,
id. Fam. 6, 11:philosophiae fontes,
id. Tusc. 1, 3, 6; id. Mil. 31, 85 et saep.: alicujus oculos aperire, to open one's eyes, make him discern (after the Heb.), Vulg. Gen. 3, 5; 3, 7; ib. Act. 26, 18; so,alicujus cor aperire,
ib. ib. 16, 14: ventus [p. 136] incendio viam aperuit, Liv. 6, 2:occasionem ad invadendum,
id. 4, 53; so id. 9, 27: si hanc fenestram aperueritis (i.e. if you enter upon the way of complaint), nihil aliud agi sinetis, Suet. Tib. 28 (cf. Ter. Heaut. 3, 1, 72:Quantam fenestram ad nequitiem patefeceris!): quia aperuisset gentibus ostium fidei,
Vulg. Act. 14, 27; ib. Col. 4, 3.— So of the new year, to open it, i.e. begin:annum,
Verg. G. 1, 217:contigit ergo privatis aperire annum (since the consul entered upon his office the first of January),
Plin. Pan. 58, 4 Gierig and Schaef.—So also of a school, to establish, set up, begin, or open it:Dionysius tyrannus Corinthi dicitur ludum aperuisse,
Cic. Fam. 9, 18; so Suet. Gram. 16; id. Rhet. 4.— Poet.:fuste aperire caput,
i.e. to cleave, split the head, Juv. 9, 98.—Aperire locum (populum, gentes, etc.), to lay open a place, people, etc., i.e. to open an entrance to, render accessible (cf. patefacio);C.most freq. in the histt., esp. in Tacitus: qui aperuerint armis orbem terrarum,
Liv. 42, 52; 42, 4:Syriam,
Tac. A. 2, 70:omnes terras fortibus viris natura aperuit,
id. H. 4, 64:novas gentes,
id. Agr. 22:gentes ac reges,
id. G. 1:Britanniam tamdiu clausam aperit,
Mel. 3, 6, 4; Luc. 1, 465 Cort.:Eoas,
id. 4, 352:pelagus,
Val. Fl. 1, 169.—Transf. to mental objects, to disclose something unknown, to unveil, reveal, make known, unfold, to prove, demonstrate; or gen. to explain, recount, etc.:A.occulta quaedam et quasi involuta aperiri,
Cic. Fin. 1, 9, 30:explicanda est saepe verbis mens nostra de quāque re atque involutae rei notitia definiendo aperienda est,
id. Or. 33, 116:alicui scripturas aperire,
Vulg. Luc. 24, 32:tua probra aperibo omnia,
Plaut. Truc. 4, 2, 50: ne exspectetis argumentum fabulae;hi partem aperient,
Ter. Ad. prol. 23:non quo aperiret sententiam suam, sed etc.,
Cic. de Or. 1, 18, 84:eo praesente conjurationem aperit,
Sall. C. 40, 6:naturam et mores,
id. ib. 53 fin.; so id. ib. 45, 1; 47, 1; id. J. 33, 4:lux fugam hostium aperuit,
Liv. 27, 2:aperiri error poterat,
id. 26, 10:casus aperire futuros,
to disclose the future, Ov. M. 15, 559:futura aperit,
Tac. H. 2, 4.—So also, se aperire or aperiri, to reveal one's true disposition, character:tum coacti necessario se aperiunt,
show themselves in their true light, Ter. And. 4, 1, 8:studio aperimur in ipso,
Ov. A. A. 3, 371:exspectandum, dum se ipsa res aperiret,
Nep. Paus. 3, 7; Quint. prooem. § 3.—Sometimes constr. with acc. and inf., a rel.-clause, or de:cum jam directae in se prorae hostes appropinquare aperuissent,
Liv. 44, 28:domino navis, quis sit, aperit,
Nep. Them. 8, 6; so id. Eum. 13, 3: de clementiā, Auct. ad Her. 2, 31.—In a gen. sense (freq. in epistt.) in Cic. Att. 5, 1, 2: de Oppio factum est, ut volui, et maxime, quod DCCC. aperuisti, you promised, i.e. that it should be paid to him (= ostendisti te daturum, Manut.); cf.the more definite expression: de Oppio bene curāsti, quod ei DCCC. exposuisti,
id. ib. 5, 4, 3.—Hence, ăpertus, a, um, P. a.; pr., opened; hence, open, free.Lit.1.Without covering, open, uncovered (opp. tectus):2.naves apertae,
without deck, Cic. Verr. 2, 5, 40; Liv. 31, 22 fin.; cf. id. 32, 21, 14: centum tectae naves et quinquaginta leviores apertae, et saep.; v. navis.—Also, without covering or defence, unprotected, exposed:locus,
Caes. B. C. 3, 84.— Poet., of the sky, clear, cloudless:caelo invectus aperto,
Verg. A. 1, 155:aether,
id. ib. 1, 587:aperta serena prospicere,
id. G. 1, 393.—Unclosed, open, not shut (opp. clausus):B.Janua cum per se transpectum praebet apertum,
since this affords an open view through it, Lucr. 4, 272:oculi,
id. 4, 339:oculorum lumine aperto,
id. 4, 1139 et saep.:nihil tam clausum, neque tam reconditum, quod non istius cupiditati apertissimum promptissimumque esset,
Cic. Verr. 2, 4, 20:caelum patens atque apertum,
id. Div. 1, 1 (diff. from 1.); so Ov. M. 6, 693:vidit caelos apertos,
Vulg. Marc. 1, 10:apertus et propatulus locus,
Cic. Verr. 2, 4, 49:iter,
Liv. 31, 2:apertior aditus ad moenia,
id. 9, 28:campi,
id. 38, 3:per apertum limitem (viae),
Tac. H. 3, 21; Ov. M. 1, 285:fenestrae,
Vulg. Dan. 6, 10:ostia,
ib. ib. 13, 39:aequor,
Ov. M. 4, 527; so id. ib. 8, 165; 11, 555 et saep. — Poet., of a battle: nec aperti copia Martis Ulla fuit, an action in the open field, Ov. M. 13, 208.—Very freq. ăpertum, subst., that which is open, free; an open, clear space:in aperto,
Lucr. 3, 604:per apertum fugientes,
Hor. C, 3, 12, 10:impetum ex aperto facerent,
Liv. 35, 5:castra in aperto posita,
id. 1, 33; so id. 22, 4:volantem in aperto,
Plin. 10, 8, 9, § 22:in aperta prodeunt,
id. 8, 32, 50, § 117:disjecit naves in aperta Oceani,
Tac. A. 2, 23.—Trop.1.a.. Opp. to that which is concealed, covered, dark, open, clear, plain, evident, manifest, unobstructed:b.nam nihil aegrius est quam res secernere apertas ab dubiis,
nothing is, indeed, more difficult than to separate things that are evident from those that are doubtful, Lucr. 4, 467; so id. 4, 596; 1, 915; 5, 1062:cum illum ex occultis insidiis in apertum latrocinium conjecimus,
Cic. Cat. 2, 1:simultates partim obscurae, partim apertae,
id. Manil. 24:quid enim potest esse tam apertum tamque perspicuum?
id. N. D. 2, 2, 4:quid rem apertam suspectam facimus?
Liv. 41, 24:non furtim, sed vi aperta,
id. 25, 24:apertus animi motus,
Quint. 10, 3, 21:invidia in occulto, adulatio in aperto,
Tac. H. 4, 4 et saep.—So, in rhet., of clear, intelligible discourse:multo apertius ad intellegendum est, si, etc.... apertam enim narrationem tam esse oportet quam, etc.,
Cic. de Or. 2, 80, 328; cf. id. Inv. 1, 20.—Hence,Esp. as subst.: in aperto esse,(α).To be clear, evident, well known, notorious, en tôi phanerôi einai:(β).ad cognoscendum omnia illustria magis magisque in aperto,
Sall. J. 5, 3.—To be easily practicable, easy, facile (the figure taken from an open field or space):2.agere memoratu digna pronum magisque in aperto erat,
there was a greater inclination and a more open way to, Tac. Agr. 1:hostes aggredi in aperto foret,
id. H. 3, 56:vota virtusque in aperto omniaque prona victoribus,
id. Agr. 33.—Of character, without dissimulation, open, frank, candid:I.animus apertus et simplex,
Cic. Fam. 1, 9; id. Off. 3, 13, 57:pectus,
id. Lael. 26, 97. —Hence, ironically: ut semper fuit apertissimus, as he has always been very open, frank (for impudent, shameless), Cic. Mur. 35.—Hence, ăpertē, adv., openly, clearly, plainly.In gen.:II.tam aperte irridens,
Ter. Phorm. 5, 8, 62:ab illo aperte tecte quicquid est datum, libenter accepi,
Cic. Att. 1, 14, 4; id. Or. 12, 38; id. Am. 18, 67:cum Fidenae aperte descissent,
Liv. 1, 27:aperte quod venale habet ostendit,
Hor. S. 1, 2, 83:aperte revelari,
Vulg. 1 Reg. 2, 27:non jam secretis colloquiis, sed aperte fremere,
Tac. A. 11, 28:aperte adulari,
Cic. Am. 26, 99:aperte mentiri,
id. Ac. 2, 6, 18:aperte pugnare, id. ap. Aquil. Rom. 10: aperte immundus est,
Vulg. Lev. 13, 26.— Comp.:cum ipsum dolorem hic tulit paulo apertius,
Cic. Planc. 34; id. Att. 16, 3, 5; Curt. 6, 1, 11:ab his proconsuli venenum inter epulas datum est apertius quam ut fallerent,
Tac. A. 13, 1.— Sup.:hinc empta apertissime praetura,
Cic. Verr. 1, 100:equite Romano per te apertissime interfecto,
id. Har. Resp. 30:largiri,
id. ib. 56:praedari,
id. Verr. 1, 130.—Esp. of what is set forth in words or writing, plainly, clearly, freely, without reserve:nempe ergo aperte vis quae restant me loqui?
Ter. And. 1, 2, 24; id. Phorm. 4, 3, 49:aperte indicat (lex) posse rationem habere non praesentis,
Cic. ad Brut. 1, 5, 3:Non tu istuc mihi dictura aperte es, quicquid est?
Ter. Eun. 5, 1, 3:narrare,
id. Heaut. 4, 3, 24:scribere,
Cic. Fam. 5, 7, 3; Quint. 1, 5, 43.— Comp.:Planius atque apertius dicam,
Cic. Rosc. Com. 14, 43:distinguere,
Quint. 3, 6, 45.— Sup.:istius injurias quam apertissime vobis planissimeque explicare,
Cic. Verr. 2, 64, 156:aliquid apertissime ostendere,
Quint. 5, 12, 11. -
9 aperte
ăpĕrĭo, ĕrŭi, ertum, 4, v. a. ( fut. aperibo, Plaut. Truc. 4, 2, 50; Pompon. ap. Non. p. 506, 30) [ab-pario, to get from, take away from, i.e. to uncover, like the opp. operio, from obpario, to get for, to put upon, i. e. to cover; this is the old explanation, and is received by Corssen, Ausspr. I. p. 653; II. p. 410, and by Vanicek, p. 503], to uncover, make or lay bare.I.Lit.:II.patinas,
Plaut. Ps. 3, 2, 51: apertae surae, Turp. ap. Non. p. 236, 16:apertis lateribus,
Sisenn. ib. p. 236, 26:capite aperto esse,
Varr. ib. p. 236, 25;p. 236, 28: ut corporis partes quaedam aperiantur,
Cic. Off. 1, 35, 129:caput aperuit,
id. Phil. 2, 31; Sall. H. Fragm. ap. Non. p. 236, 20:capita,
Plin. 28, 6, 17, § 60:aperto pectore,
Ov. M. 2, 339; and poet. transf. to the person:apertae pectora matres,
id. ib. 13, 688:ramum,
Verg. A. 6, 406 al. — Trop., to make visible, to show, reveal, Liv. 22, 6:dispulsā nebulā diem aperuit,
id. 26, 17 (cf. just before:densa nebula campos circa intexit): dies faciem victoriae,
Tac. Agr. 38:lux aperuit bellum ducemque belli,
Liv. 3, 15:novam aciem dies aperuit,
Tac. H. 4, 29:his unda dehiscens Terram aperit,
opens to view, Verg. A. 1, 107.—From the intermediate idea of making visible,Metaph.A.1.. To unclose, open: aperto ex ostio Alti Acheruntis, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:2.aperite aliquis ostium,
Ter. Ad. 4, 4, 26; so id. Heaut. 2, 3, 35:forem aperi,
id. Ad. 2, 1, 13:fores,
id. Eun. 2, 2, 52; Ov. M. 10, 457; Suet. Aug. 82:januas carceris,
Vulg. Act. 5, 19:fenestram,
ib. Gen. 8, 6:liquidas vias,
to open the liquid way, Lucr. 1, 373; so Verg. A. 11, 884:sucum venis fundere apertis,
to pour out moisture from its open veins, Lucr. 5, 812:saccum,
Vulg. Gen. 42, 27:os,
ib. ib. 22, 28:labia, ib. Job, 11, 5: oculos,
ib. Act. 9, 8:accepi fasciculum, in quo erat epistula Piliae: abstuli, aperui, legi,
Cic. Att. 5, 11 fin.; so id. ib. 1, 13;6, 3: aperire librum,
Vulg. Apoc. 5, 5; 20, 12:testamentum,
Plin. 7, 52, 53, § 177 (cf.:testamentum resignare,
Hor. Ep. 1, 7, 9); Suet. Caes. 83; id. Aug. 17:sigillum aperire,
to break, Vulg. Apoc. 6, 3 al.:ferro iter aperiundum est,
Sall. C. 58, 7:locum... asylum,
to make it an asylum, Liv. 1, 8:subterraneos specus,
Tac. G. 16:navigantibus maria,
Plin. 2, 47, 47, § 122:arbor florem aperit,
id. 12, 11, 23, § 40 et saep.: aperire parietem, to open a wall, in order to put a door or window in it, Dig. 8, 2, 40: alicui oculos aperire, to give sight to (after the Heb.), Vulg. Joan. 9, 10; 9, 14 al.; so,aures aperire,
to restore hearing to, ib. Marc. 7, 35.—Trop.:B.nec ita claudenda est res familiaris, ut eam benignitas aperire non possit,
Cic. Off. 2, 15, 54: amicitiae fores. id. Fam. 13, 10:multus apertus cursus ad laudem,
id. Phil. 14, 6 fin.:tibi virtus tua reditum ad tuos aperuit,
id. Fam. 6, 11:philosophiae fontes,
id. Tusc. 1, 3, 6; id. Mil. 31, 85 et saep.: alicujus oculos aperire, to open one's eyes, make him discern (after the Heb.), Vulg. Gen. 3, 5; 3, 7; ib. Act. 26, 18; so,alicujus cor aperire,
ib. ib. 16, 14: ventus [p. 136] incendio viam aperuit, Liv. 6, 2:occasionem ad invadendum,
id. 4, 53; so id. 9, 27: si hanc fenestram aperueritis (i.e. if you enter upon the way of complaint), nihil aliud agi sinetis, Suet. Tib. 28 (cf. Ter. Heaut. 3, 1, 72:Quantam fenestram ad nequitiem patefeceris!): quia aperuisset gentibus ostium fidei,
Vulg. Act. 14, 27; ib. Col. 4, 3.— So of the new year, to open it, i.e. begin:annum,
Verg. G. 1, 217:contigit ergo privatis aperire annum (since the consul entered upon his office the first of January),
Plin. Pan. 58, 4 Gierig and Schaef.—So also of a school, to establish, set up, begin, or open it:Dionysius tyrannus Corinthi dicitur ludum aperuisse,
Cic. Fam. 9, 18; so Suet. Gram. 16; id. Rhet. 4.— Poet.:fuste aperire caput,
i.e. to cleave, split the head, Juv. 9, 98.—Aperire locum (populum, gentes, etc.), to lay open a place, people, etc., i.e. to open an entrance to, render accessible (cf. patefacio);C.most freq. in the histt., esp. in Tacitus: qui aperuerint armis orbem terrarum,
Liv. 42, 52; 42, 4:Syriam,
Tac. A. 2, 70:omnes terras fortibus viris natura aperuit,
id. H. 4, 64:novas gentes,
id. Agr. 22:gentes ac reges,
id. G. 1:Britanniam tamdiu clausam aperit,
Mel. 3, 6, 4; Luc. 1, 465 Cort.:Eoas,
id. 4, 352:pelagus,
Val. Fl. 1, 169.—Transf. to mental objects, to disclose something unknown, to unveil, reveal, make known, unfold, to prove, demonstrate; or gen. to explain, recount, etc.:A.occulta quaedam et quasi involuta aperiri,
Cic. Fin. 1, 9, 30:explicanda est saepe verbis mens nostra de quāque re atque involutae rei notitia definiendo aperienda est,
id. Or. 33, 116:alicui scripturas aperire,
Vulg. Luc. 24, 32:tua probra aperibo omnia,
Plaut. Truc. 4, 2, 50: ne exspectetis argumentum fabulae;hi partem aperient,
Ter. Ad. prol. 23:non quo aperiret sententiam suam, sed etc.,
Cic. de Or. 1, 18, 84:eo praesente conjurationem aperit,
Sall. C. 40, 6:naturam et mores,
id. ib. 53 fin.; so id. ib. 45, 1; 47, 1; id. J. 33, 4:lux fugam hostium aperuit,
Liv. 27, 2:aperiri error poterat,
id. 26, 10:casus aperire futuros,
to disclose the future, Ov. M. 15, 559:futura aperit,
Tac. H. 2, 4.—So also, se aperire or aperiri, to reveal one's true disposition, character:tum coacti necessario se aperiunt,
show themselves in their true light, Ter. And. 4, 1, 8:studio aperimur in ipso,
Ov. A. A. 3, 371:exspectandum, dum se ipsa res aperiret,
Nep. Paus. 3, 7; Quint. prooem. § 3.—Sometimes constr. with acc. and inf., a rel.-clause, or de:cum jam directae in se prorae hostes appropinquare aperuissent,
Liv. 44, 28:domino navis, quis sit, aperit,
Nep. Them. 8, 6; so id. Eum. 13, 3: de clementiā, Auct. ad Her. 2, 31.—In a gen. sense (freq. in epistt.) in Cic. Att. 5, 1, 2: de Oppio factum est, ut volui, et maxime, quod DCCC. aperuisti, you promised, i.e. that it should be paid to him (= ostendisti te daturum, Manut.); cf.the more definite expression: de Oppio bene curāsti, quod ei DCCC. exposuisti,
id. ib. 5, 4, 3.—Hence, ăpertus, a, um, P. a.; pr., opened; hence, open, free.Lit.1.Without covering, open, uncovered (opp. tectus):2.naves apertae,
without deck, Cic. Verr. 2, 5, 40; Liv. 31, 22 fin.; cf. id. 32, 21, 14: centum tectae naves et quinquaginta leviores apertae, et saep.; v. navis.—Also, without covering or defence, unprotected, exposed:locus,
Caes. B. C. 3, 84.— Poet., of the sky, clear, cloudless:caelo invectus aperto,
Verg. A. 1, 155:aether,
id. ib. 1, 587:aperta serena prospicere,
id. G. 1, 393.—Unclosed, open, not shut (opp. clausus):B.Janua cum per se transpectum praebet apertum,
since this affords an open view through it, Lucr. 4, 272:oculi,
id. 4, 339:oculorum lumine aperto,
id. 4, 1139 et saep.:nihil tam clausum, neque tam reconditum, quod non istius cupiditati apertissimum promptissimumque esset,
Cic. Verr. 2, 4, 20:caelum patens atque apertum,
id. Div. 1, 1 (diff. from 1.); so Ov. M. 6, 693:vidit caelos apertos,
Vulg. Marc. 1, 10:apertus et propatulus locus,
Cic. Verr. 2, 4, 49:iter,
Liv. 31, 2:apertior aditus ad moenia,
id. 9, 28:campi,
id. 38, 3:per apertum limitem (viae),
Tac. H. 3, 21; Ov. M. 1, 285:fenestrae,
Vulg. Dan. 6, 10:ostia,
ib. ib. 13, 39:aequor,
Ov. M. 4, 527; so id. ib. 8, 165; 11, 555 et saep. — Poet., of a battle: nec aperti copia Martis Ulla fuit, an action in the open field, Ov. M. 13, 208.—Very freq. ăpertum, subst., that which is open, free; an open, clear space:in aperto,
Lucr. 3, 604:per apertum fugientes,
Hor. C, 3, 12, 10:impetum ex aperto facerent,
Liv. 35, 5:castra in aperto posita,
id. 1, 33; so id. 22, 4:volantem in aperto,
Plin. 10, 8, 9, § 22:in aperta prodeunt,
id. 8, 32, 50, § 117:disjecit naves in aperta Oceani,
Tac. A. 2, 23.—Trop.1.a.. Opp. to that which is concealed, covered, dark, open, clear, plain, evident, manifest, unobstructed:b.nam nihil aegrius est quam res secernere apertas ab dubiis,
nothing is, indeed, more difficult than to separate things that are evident from those that are doubtful, Lucr. 4, 467; so id. 4, 596; 1, 915; 5, 1062:cum illum ex occultis insidiis in apertum latrocinium conjecimus,
Cic. Cat. 2, 1:simultates partim obscurae, partim apertae,
id. Manil. 24:quid enim potest esse tam apertum tamque perspicuum?
id. N. D. 2, 2, 4:quid rem apertam suspectam facimus?
Liv. 41, 24:non furtim, sed vi aperta,
id. 25, 24:apertus animi motus,
Quint. 10, 3, 21:invidia in occulto, adulatio in aperto,
Tac. H. 4, 4 et saep.—So, in rhet., of clear, intelligible discourse:multo apertius ad intellegendum est, si, etc.... apertam enim narrationem tam esse oportet quam, etc.,
Cic. de Or. 2, 80, 328; cf. id. Inv. 1, 20.—Hence,Esp. as subst.: in aperto esse,(α).To be clear, evident, well known, notorious, en tôi phanerôi einai:(β).ad cognoscendum omnia illustria magis magisque in aperto,
Sall. J. 5, 3.—To be easily practicable, easy, facile (the figure taken from an open field or space):2.agere memoratu digna pronum magisque in aperto erat,
there was a greater inclination and a more open way to, Tac. Agr. 1:hostes aggredi in aperto foret,
id. H. 3, 56:vota virtusque in aperto omniaque prona victoribus,
id. Agr. 33.—Of character, without dissimulation, open, frank, candid:I.animus apertus et simplex,
Cic. Fam. 1, 9; id. Off. 3, 13, 57:pectus,
id. Lael. 26, 97. —Hence, ironically: ut semper fuit apertissimus, as he has always been very open, frank (for impudent, shameless), Cic. Mur. 35.—Hence, ăpertē, adv., openly, clearly, plainly.In gen.:II.tam aperte irridens,
Ter. Phorm. 5, 8, 62:ab illo aperte tecte quicquid est datum, libenter accepi,
Cic. Att. 1, 14, 4; id. Or. 12, 38; id. Am. 18, 67:cum Fidenae aperte descissent,
Liv. 1, 27:aperte quod venale habet ostendit,
Hor. S. 1, 2, 83:aperte revelari,
Vulg. 1 Reg. 2, 27:non jam secretis colloquiis, sed aperte fremere,
Tac. A. 11, 28:aperte adulari,
Cic. Am. 26, 99:aperte mentiri,
id. Ac. 2, 6, 18:aperte pugnare, id. ap. Aquil. Rom. 10: aperte immundus est,
Vulg. Lev. 13, 26.— Comp.:cum ipsum dolorem hic tulit paulo apertius,
Cic. Planc. 34; id. Att. 16, 3, 5; Curt. 6, 1, 11:ab his proconsuli venenum inter epulas datum est apertius quam ut fallerent,
Tac. A. 13, 1.— Sup.:hinc empta apertissime praetura,
Cic. Verr. 1, 100:equite Romano per te apertissime interfecto,
id. Har. Resp. 30:largiri,
id. ib. 56:praedari,
id. Verr. 1, 130.—Esp. of what is set forth in words or writing, plainly, clearly, freely, without reserve:nempe ergo aperte vis quae restant me loqui?
Ter. And. 1, 2, 24; id. Phorm. 4, 3, 49:aperte indicat (lex) posse rationem habere non praesentis,
Cic. ad Brut. 1, 5, 3:Non tu istuc mihi dictura aperte es, quicquid est?
Ter. Eun. 5, 1, 3:narrare,
id. Heaut. 4, 3, 24:scribere,
Cic. Fam. 5, 7, 3; Quint. 1, 5, 43.— Comp.:Planius atque apertius dicam,
Cic. Rosc. Com. 14, 43:distinguere,
Quint. 3, 6, 45.— Sup.:istius injurias quam apertissime vobis planissimeque explicare,
Cic. Verr. 2, 64, 156:aliquid apertissime ostendere,
Quint. 5, 12, 11. -
10 apertus
apertus, a, um, PAdi. m. Compar. u. Superl. (v. aperio), bloß-, offen gemacht (Ggstz. opertus), I) bloß, entblößt, unbedeckt, offen, frei, 1) eig. (Ggstz. opertus, tectus), surae, Turpil. fr.: caput, Komik., Varr. fr. u. Sen.: u. poet., aether, caelum, unbedeckt, klar, heiter, Verg. – als naut. t. t., naves, offene, nur am Vorder- u. Hinterdeck mit einem kleinen Verdecke versehene Galeoten (griech. ἄφρακτα, τὰ, Ggstz. naves tectae, Deckschiffe, κατάφρακτα, τὰ), Cic., Liv. u.a. – u. als milit. t. t., wie, ἄφρακτος, vom Panzer, bes. vom Schilde, ungedeckt, offen, latus, umerus, Caes.: corpora Romanorum, Liv. – 2) übtr., zutage liegend, sich im klaren-, deutlichen Lichte zeigend, offenkundig, offen, klar, deutlich, frei, unverhohlen, a) übh. (Ggstz. occultus, obscurus, conditus et abstrusus, furtivus, dubius, suspectus), actio rerum illarum, Cic.: simultates partim obscurae partim apertae, Cic.: quid rem parvam et apertam magnam et suspectam facimus? Liv.: aperti clamores (Ggstz. occulta colloquia), Liv.: apertum latrocinium (Ggstz. occultae insidiae), Cic.: cum apertā vi parum procederet consuli res, cuniculum occultum agere instituit, Liv. – v. Pers., quis apertior in iudicium adductus est? als offenbarer schuldig, als ein offenkundiger Verbrecher, Cic. – apertum est, es liegt klar zutage, es liegt auf der Hand, m. folg. Acc. u. Infin., esse aliquod numen praestantissimae mentis, Cic.: u. so neque non fuit apertum, si ille non fuisset, Agesilaum Asiam Tauro tenus regi fuisse erepturum, Nep. – neutr. Sing. subst., in der Formel alqd in aperto est (εν τω φανερω εστιν), α) = es erscheint etw. in hellem, deutlichem Lichte, ist offenkundig (Ggstz. in occulto est), ceterum invidia in occulto, adulatio in aperto erant, Tac.: cuius rei causa in aperto est, Lact.: pauca supra repetam, quo ad cognoscendum omnia illustria magis magisque in aperto sint, damit zur Einsicht alles lichtvoller u. offener daliege, Sall. – β) (nachaug.) = es liegt etw. auf der Hand, es liegt nahe = es bedarf keines Nachdenkens u. keiner großen Mühe, es ist leicht ausführbar, in aperto deinde curatio est, Cels.: vota virtusque in aperto, Tac.: m. folg. Infin., fessos hieme hostes aggredi, Tac. – b) v. der Rede u. v. Redner usw., deutlich, klar, verständlich, unverhohlen, narratio aperta, Cic.: narratio aperta atque dilucida, Quint.: sit (periodus) aperta, ut intellegi possit, Quint.: Cicero et iucundus incipientibus quoque et apertus est satis, Quint.: apertis od. apertissimis verbis (Ggstz. tectis verbis), Cic. u. Gell.: apertā professione (Ggstz. per dissimulationem), Iustin. – c) v. der Gesinnung, die man beim Handeln zeigt, unverhohlen, offen zutage liegend, offenherzig, im üblen Sinne plump herausfahrend, plump, ungeniert, undelikat (s. Heinrich Iuven. 4, 69, Ggstz. obscurus), animus, Cic.: homo, Cic.: quid apertius? was gibt es Plumperes? Iuven.: ut semper fuit apertissimus (ironisch, von einem Frechen), Cic. Mur. 51. – m. Ang. worin? wobei? durch in m. Abl., apertior in dicendo, ungenierter, Cic.: ut apertus in corripiendis pecuniis fuit, offen verfuhr (vorher Ggstz. obscurus in agendo), Cic. – II) unverschlossen, offen, frei, unbehindert, u. dah. leicht zugänglich, 1) eig.: a) übh. (Ggstz. opertus, clausus), via patens apertaque, Liv.: caelum ex omni parte patens atque apertum, Cic.: vastum atque apertum mare, Caes.: locus apertus, Cato: loca apertiora, Caes.: campus apertus, Verg., apertior, Pallad.: vastissimus atque apertissimus Oceanus, Caes. – m. Ang. wozu? durch ad u. Akk., campi ad dimicandum aperti, Liv. – m. Ang. für wen? durch Dat., ne nuda apertaque Romanis Africa ab Sicilia esset, Liv.: im Bilde, paeninsula est Peloponnesus... nulli apertior, quam navali bello, offener = ausgesetzter, Liv.: nihil se tam clausum neque tam reconditum posse habere, quod non istius cupiditati apertissimum promptissimumque esset, Cic. – neutr. subst., apertum, ī, n., das Offene, Freie, der offene, freie Raum, das offene, freie Feld, das Blachfeld, apertum petere, das Freie suchen, Sen.: per apertum fugere, Hor.: in aperto castra locare, communire, Liv.: ex aperto atque interdiu vim per angustias facere, Liv.: recto itinere ad lacessendum ex aperto ire, Liv.: statim undique ex aperto et abdito (aus der Oberfläche u. Tiefe), superne, ab infimo aquarum fiet eruptio, Sen. nat. qu. 3, 30, 5. – Plur., in aperta prodire, Plin.: m. Genet., naves disicere in aperta Oceani, Tac. – b) prägn., als milit. t. t., von dem, was im offenen Felde geschieht, wie unser offen, acies, proelium, offene Schlacht, Feldschlacht, Liv.: Mars, Ov.: aperto Marte congredi alqm. Vopisc. Aurel. 21, 2. – 2) übtr.: a) übh. erschlossen, offen, zugänglich, beate vivendi via, Cic. – m. Ang. wozu? od. wofür? durch ad u. Akk., parum aperti ad percipiendum animi (puerorum), Quint.: haec apertiora sunt ad reprehendendum, dem Tadel mehr bloßgestellt, ausgesetzt, Cic. – b) v. Charakter, unverschlossen, erschlossen, offen, in qua nisi, ut dicitur, apertum pectus videas, ins (offene) Herz sehen kannst, Cic. de amic. 97. – c) v. Geist (Kopf), offen, ingenium, Lact. 5, 1, 25.
-
11 apertus
apertus, a, um, PAdi. m. Compar. u. Superl. (v. aperio), bloß-, offen gemacht (Ggstz. opertus), I) bloß, entblößt, unbedeckt, offen, frei, 1) eig. (Ggstz. opertus, tectus), surae, Turpil. fr.: caput, Komik., Varr. fr. u. Sen.: u. poet., aether, caelum, unbedeckt, klar, heiter, Verg. – als naut. t. t., naves, offene, nur am Vorder- u. Hinterdeck mit einem kleinen Verdecke versehene Galeoten (griech. ἄφρακτα, τὰ, Ggstz. naves tectae, Deckschiffe, κατάφρακτα, τὰ), Cic., Liv. u.a. – u. als milit. t. t., wie, ἄφρακτος, vom Panzer, bes. vom Schilde, ungedeckt, offen, latus, umerus, Caes.: corpora Romanorum, Liv. – 2) übtr., zutage liegend, sich im klaren-, deutlichen Lichte zeigend, offenkundig, offen, klar, deutlich, frei, unverhohlen, a) übh. (Ggstz. occultus, obscurus, conditus et abstrusus, furtivus, dubius, suspectus), actio rerum illarum, Cic.: simultates partim obscurae partim apertae, Cic.: quid rem parvam et apertam magnam et suspectam facimus? Liv.: aperti clamores (Ggstz. occulta colloquia), Liv.: apertum latrocinium (Ggstz. occultae insidiae), Cic.: cum apertā vi parum procederet consuli res, cuniculum occultum agere instituit, Liv. – v. Pers., quis apertior in iudicium adductus est? als offenbarer schuldig, als ein offenkundiger Verbrecher, Cic. – apertum est, es liegt klar zutage, es liegt auf der Hand, m. folg. Acc. u. Infin., esse————aliquod numen praestantissimae mentis, Cic.: u. so neque non fuit apertum, si ille non fuisset, Agesilaum Asiam Tauro tenus regi fuisse erepturum, Nep. – neutr. Sing. subst., in der Formel alqd in aperto est (εν τω φανερω εστιν), α) = es erscheint etw. in hellem, deutlichem Lichte, ist offenkundig (Ggstz. in occulto est), ceterum invidia in occulto, adulatio in aperto erant, Tac.: cuius rei causa in aperto est, Lact.: pauca supra repetam, quo ad cognoscendum omnia illustria magis magisque in aperto sint, damit zur Einsicht alles lichtvoller u. offener daliege, Sall. – β) (nachaug.) = es liegt etw. auf der Hand, es liegt nahe = es bedarf keines Nachdenkens u. keiner großen Mühe, es ist leicht ausführbar, in aperto deinde curatio est, Cels.: vota virtusque in aperto, Tac.: m. folg. Infin., fessos hieme hostes aggredi, Tac. – b) v. der Rede u. v. Redner usw., deutlich, klar, verständlich, unverhohlen, narratio aperta, Cic.: narratio aperta atque dilucida, Quint.: sit (periodus) aperta, ut intellegi possit, Quint.: Cicero et iucundus incipientibus quoque et apertus est satis, Quint.: apertis od. apertissimis verbis (Ggstz. tectis verbis), Cic. u. Gell.: apertā professione (Ggstz. per dissimulationem), Iustin. – c) v. der Gesinnung, die man beim Handeln zeigt, unverhohlen, offen zutage liegend, offenherzig, im üblen Sinne plump herausfahrend, plump, ungeniert, undelikat (s. Heinrich————Iuven. 4, 69, Ggstz. obscurus), animus, Cic.: homo, Cic.: quid apertius? was gibt es Plumperes? Iuven.: ut semper fuit apertissimus (ironisch, von einem Frechen), Cic. Mur. 51. – m. Ang. worin? wobei? durch in m. Abl., apertior in dicendo, ungenierter, Cic.: ut apertus in corripiendis pecuniis fuit, offen verfuhr (vorher Ggstz. obscurus in agendo), Cic. – II) unverschlossen, offen, frei, unbehindert, u. dah. leicht zugänglich, 1) eig.: a) übh. (Ggstz. opertus, clausus), via patens apertaque, Liv.: caelum ex omni parte patens atque apertum, Cic.: vastum atque apertum mare, Caes.: locus apertus, Cato: loca apertiora, Caes.: campus apertus, Verg., apertior, Pallad.: vastissimus atque apertissimus Oceanus, Caes. – m. Ang. wozu? durch ad u. Akk., campi ad dimicandum aperti, Liv. – m. Ang. für wen? durch Dat., ne nuda apertaque Romanis Africa ab Sicilia esset, Liv.: im Bilde, paeninsula est Peloponnesus... nulli apertior, quam navali bello, offener = ausgesetzter, Liv.: nihil se tam clausum neque tam reconditum posse habere, quod non istius cupiditati apertissimum promptissimumque esset, Cic. – neutr. subst., apertum, ī, n., das Offene, Freie, der offene, freie Raum, das offene, freie Feld, das Blachfeld, apertum petere, das Freie suchen, Sen.: per apertum fugere, Hor.: in aperto castra locare, communire, Liv.: ex aperto atque interdiu vim per angustias facere, Liv.: recto itinere ad lacessend-————um ex aperto ire, Liv.: statim undique ex aperto et abdito (aus der Oberfläche u. Tiefe), superne, ab infimo aquarum fiet eruptio, Sen. nat. qu. 3, 30, 5. – Plur., in aperta prodire, Plin.: m. Genet., naves disicere in aperta Oceani, Tac. – b) prägn., als milit. t. t., von dem, was im offenen Felde geschieht, wie unser offen, acies, proelium, offene Schlacht, Feldschlacht, Liv.: Mars, Ov.: aperto Marte congredi alqm. Vopisc. Aurel. 21, 2. – 2) übtr.: a) übh. erschlossen, offen, zugänglich, beate vivendi via, Cic. – m. Ang. wozu? od. wofür? durch ad u. Akk., parum aperti ad percipiendum animi (puerorum), Quint.: haec apertiora sunt ad reprehendendum, dem Tadel mehr bloßgestellt, ausgesetzt, Cic. – b) v. Charakter, unverschlossen, erschlossen, offen, in qua nisi, ut dicitur, apertum pectus videas, ins (offene) Herz sehen kannst, Cic. de amic. 97. – c) v. Geist (Kopf), offen, ingenium, Lact. 5, 1, 25. -
12 ecfundo
ef-fundo (or ecf-), fūdi, fūsum, 3, v. a., to pour out, pour forth, shed, spread abroad (class.; esp. freq. in the transf. and trop. signif.).I.Lit.:B.vinum in barathrum (i. e. ventrem),
Plaut. Curc. 1, 2, 28; cf. Cic. Pis. 10:aquam oblatam in galea,
Front. Strat. 1, 7, 7:humorem,
Cels. 7, 15:lacrimas,
Lucr. 1, 126; Cic. Planc. 42, 101:imbrem (procella),
Curt. 8, 13:se in oceanum (Ganges),
Plin. 2, 108, 112, § 243:Sangarius flumen in Propontidem se effundit,
Liv. 38, 18, 18; cf. pass. in mid. force:mare neque redundat umquam neque effunditur,
Cic. N. D. 2, 45, 116; v. also under P. a.—Transf., of non-liquid bodies.1.In gen., to pour out, pour forth, drive out, cast out, send out (mostly poet. and in postAug. prose;2.a favorite word of Vergil): saccos nummorum,
Hor. S. 2, 3, 149:frumentum in flumen,
Dig. 9, 2, 27, § 19:ei oculus effunditur,
is knocked out, put out, ib. 19, 2, 13, § 4:tela,
i. e. to shoot in great numbers, Verg. A. 9, 509; Liv. 27, 18:auxilium castris apertis,
to send forth, Verg. A. 7, 522:equus consulem lapsum super caput effudit,
threw, Liv. 22, 3, 11; so id. 10, 11; 27, 32; Plin. 8, 42, 65, § 160; Curt. 8, 14, 34; Verg. A. 10, 574; 893; cf. Val. Fl. 8, 358:(quae via) Excutiat Teucros vallo atque effundat in aequum,
Verg. A. 9, 68:sub altis portis,
id. ib. 11, 485; cf.:aliquem solo,
id. ib. 12, 532:caput in gremium,
Cels. 7, 7, 4. — Poet.:carmina molli numero fluere, ut per leve severos Effundat junctura ungues,
i. e. lets it slip over smoothly, Pers. 1, 65.—In partic.a.With se, or mid. of persons, to pour out in a multitude, to rush out, spread abroad (a favorite expression with the historians):b.omnis sese multitudo ad cognoscendum effudit (sc. ex urbe),
Caes. B. C. 2, 7, 3; so,se,
id. ib. 2, 7, 3; Liv. 26, 19; 34, 8; 33, 12, 10; 35, 39, 5; Val. Max. 7, 6, 6; Vell. 2, 112, 4; Suet. Calig. 4 fin.; id. Caes. 44 et saep. (but not in Caes. B. G. 5, 19, 2, where the better reading is:se ejecerat, v. Schneider ad h. l.): omnibus portis effunduntur,
Liv. 38, 6;so mid.,
Tac. A. 1, 23; Liv. 40, 40, 10; and esp. freq. in the part. effusus, Sall. J. 55, 4; 69, 2; Liv. 1, 14; 9, 31; Tac. A. 4, 25 fin.; 12, 31; 15, 23; Verg. A. 6, 305 et saep.— Ellips. of se: ubi se arctat (mare) Hellespontus vocatur; Propontis, ubi expandit; ubi iterum pressit, Thracius Bosporus;ubi iterum effundit, Pontus Euxinus,
spreads out, widens, Mel. 1, 1, 5.—With the accessory notion of producing, to bring forth, produce abundantly:c.non solum fruges verum herbas etiam effundunt,
Cic. Or. 15, 48; cf.: fruges (auctumnus), Hor. C. 4, 7, 11:copiam,
Cic. Brut. 9, 36.—Of property, to pour out, i. e. to lavish, squander, waste, run through:II.patrimonium per luxuriam effundere atque consumere,
Cic. Rosc. Am. 2, 6; so,patrimonium,
id. Phil. 3, 2:aerarium,
id. Agr. 1, 5, 15; id. Tusc. 3, 20, 48:sumptus,
id. Rosc. Am. 24, 68:opes,
Plin. 7, 25, 26, § 94:omnes fortunas,
Tac. A. 14, 31:reditus publicos non in classem exercitusque, sed in dies festos,
Just. 6, 9, 3; and absol.:effundite, emite, etc.,
Ter. Ad. 5, 9, 34.Trop.A.In gen.:B.effudi vobis omnia, quae sentiebam,
i. e. have freely imparted, Cic. de Or. 1, 34 fin.; cf. id. Att. 16, 7, 5; id. Fl. 17, 41; Quint. 2, 2, 10; 10, 3, 17; Val. Fl. 7, 434:procellam eloquentiae,
Quint. 11, 3, 158:totos affectus,
id. 4, 1, 28:tales voces,
Verg. A. 5, 723:questus,
id. ib. 5, 780:carmina,
Ov. H. 12, 139 al.:vox in coronam turbamque effunditur,
Cic. Fl. 28 fin.; cf.:questus in aëra,
Ov. M. 9, 370:omnem suum vinulentum furorem in me,
Cic. Fam. 12, 25, 4:iram in aliquem,
Liv. 39, 34:omne odium in auxilii praesentis spem,
id. 31, 44, 2:indignationem,
Vulg. Ezech. 20, 8 et saep.—In partic. (acc. to I. B. 2. a. and c.).1.With se, or mid., to give one's self up to, to give loose to, yield to, indulge in:2.qui se in aliqua libidine effuderit,
Cic. Par. 3, 1, 21:se in omnes libidines,
Tac. A. 14, 13:(Pompeius) in nos suavissime hercule effusus,
has treated me with the most flattering confidence, Cic. Att. 4, 9;more freq., mid.: in tantam licentiam socordiamque,
Liv. 25, 20, 6:in venerem,
id. 29, 23, 4:in amorem,
Tac. A. 1, 54; Curt. 8, 4, 25:in laetitiam,
Just. 12, 3, 7; Curt. 5, 1, 37:in jocos,
Suet. Aug. 98:in cachinnos,
id. Calig. 32:in questus, lacrimas, vota,
Tac. A. 1, 11:in lacrimas,
id. ib. 3, 23; 4, 8; id. H. 2, 45;for which, lacrimis,
Verg. A. 2, 651; cf.:ad preces lacrimasque,
Liv. 44, 31 fin.:ad luxuriam,
id. 34, 6:terra effunditur in herbas,
Plin. 17, 8, 4, § 48; cf.:quorum stomachus in vomitiones effunditur,
id. 23, 1, 23, § 43.—To cast away, give up, let go, dismiss, resign:3.collectam gratiam florentissimi hominis,
Cic. Fam. 2, 16, 1:odium,
id. ib. 1, 9, 20:vires,
Liv. 10, 28; Ov. M. 12, 107:curam sui,
Sen. Ira, 2, 35:verecundiam,
id. Ep. 11:animam,
Verg. A. 1, 98; cf.vitam,
Ov. H. 7, 181; Macr. Somn. Scip. 1, 1, 9; cf. id. ib. 1, 11, 25:spiritum,
Tac. A. 2, 70.—To relax, loosen, slacken, let go:I.manibus omnis effundit habenas,
Verg. A. 5, 818:sive gradum seu frena effunderet,
Stat. Th. 9, 182:irarum effundit habenas,
Verg. A. 12, 499.—Hence, effūsus, a, um, P. a.(Effundo, I. B. 1.) Poured out, cast out; hence, plur. as subst.: effusa, ōrum, n., the urine:II.reliquias et effusa intueri,
Sen. Const. Sap. 13, 1.—(Effundo, I. B. 2.) Spread out, extensive, vast, broad, wide (not freq. till after the Aug. per.).— Lit.1.In gen.:2.effusumque corpus,
Lucr. 3, 113; cf.:late mare,
Hor. Ep. 1, 11, 26:loca,
Tac. G. 30:effusissimus Hadriatici maris sinus,
Vell. 2, 43:incendium,
Liv. 30, 5; cf.caedes,
id. 42, 65:cursus,
id. 2, 50; Plin. 9, 33, 52, § 102:membra,
i. e. full, plump, Stat. Th. 6, 841.—Esp., relaxed, slackened, loosened, dishevelled:3.habenis,
Front. Strat. 2, 5, 31; cf.:quam posset effusissimis habenis,
Liv. 37, 20:comae,
Ov. H. 7, 70; id. Am. 1, 9, 38 et saep.; cf.also transf.: (nymphae) caesariem effusae nitidam per candida colla,
Verg. G. 4, 337.—Of soldiers or a throng of people, etc., straggling, disorderly, scattered, dispersed:III.effusum agmen ducit,
Liv. 21, 25, 8:aciem,
Luc. 4, 743:huc omnis turba effusa ruebat,
Verg. A. 6, 305:sine armis effusi in armatos incidere hostis,
Liv. 30, 5, 8.—Trop.1.Profuse, prodigal, lavish:2.quis in largitione effusior?
Cic. Cael. 6, 13:munificentiae effusissimus,
Vell. 2, 41.—Extravagant, immoderate:1. a.licentia,
Liv. 44, 1; cf.laetitia,
id. 35, 43 fin.:cursus,
Plin. Ep. 6, 20, 11 et saep.— Comp.:cultus in verbis,
Quint. 3, 8, 58.— Sup.:laudationes,
Petr. 48, 7:studium,
Suet. Ner. 40.— Adv.: effūse.In gen.:b.ire,
Sall. J. 105, 3; cf.fugere,
Liv. 3, 22; 40, 48:persequi,
id. 43, 23; Curt. 9, 8:vastare,
Liv. 1, 10; 44, 30; cf.:effusius praedari,
id. 34, 16 et saep.: spatium annale effuse interpretari. in a wide sense, Cod. Just. 7, 40, 1. —Esp., profusely, lavishly:2.large effuseque donare,
Cic. Rosc. Am. 8 fin.; cf.vivere,
id. Cael. 16 fin.: liberalem esse, Aug. ap. Suet. Aug. 71:affluant opes,
Liv. 3, 26. —In the comp., Tac. A. 4, 62.—(Acc. to II.) Extravagantly, immoderately:cum inaniter et effuse animus exsultat,
Cic. Tusc. 4, 6, 13:amare,
Plin. Ep. 6, 26, 2.— Comp.:dicere,
Plin. Ep. 1, 20, 20:fovere,
id. ib. 7, 24, 4:excipere,
Suet. Ner. 22:favere,
Tac. H. 1, 19.— Sup.:diligere,
Plin. Ep. 7, 30, 1; id. Pan. 84, 4. -
13 effundo
ef-fundo (or ecf-), fūdi, fūsum, 3, v. a., to pour out, pour forth, shed, spread abroad (class.; esp. freq. in the transf. and trop. signif.).I.Lit.:B.vinum in barathrum (i. e. ventrem),
Plaut. Curc. 1, 2, 28; cf. Cic. Pis. 10:aquam oblatam in galea,
Front. Strat. 1, 7, 7:humorem,
Cels. 7, 15:lacrimas,
Lucr. 1, 126; Cic. Planc. 42, 101:imbrem (procella),
Curt. 8, 13:se in oceanum (Ganges),
Plin. 2, 108, 112, § 243:Sangarius flumen in Propontidem se effundit,
Liv. 38, 18, 18; cf. pass. in mid. force:mare neque redundat umquam neque effunditur,
Cic. N. D. 2, 45, 116; v. also under P. a.—Transf., of non-liquid bodies.1.In gen., to pour out, pour forth, drive out, cast out, send out (mostly poet. and in postAug. prose;2.a favorite word of Vergil): saccos nummorum,
Hor. S. 2, 3, 149:frumentum in flumen,
Dig. 9, 2, 27, § 19:ei oculus effunditur,
is knocked out, put out, ib. 19, 2, 13, § 4:tela,
i. e. to shoot in great numbers, Verg. A. 9, 509; Liv. 27, 18:auxilium castris apertis,
to send forth, Verg. A. 7, 522:equus consulem lapsum super caput effudit,
threw, Liv. 22, 3, 11; so id. 10, 11; 27, 32; Plin. 8, 42, 65, § 160; Curt. 8, 14, 34; Verg. A. 10, 574; 893; cf. Val. Fl. 8, 358:(quae via) Excutiat Teucros vallo atque effundat in aequum,
Verg. A. 9, 68:sub altis portis,
id. ib. 11, 485; cf.:aliquem solo,
id. ib. 12, 532:caput in gremium,
Cels. 7, 7, 4. — Poet.:carmina molli numero fluere, ut per leve severos Effundat junctura ungues,
i. e. lets it slip over smoothly, Pers. 1, 65.—In partic.a.With se, or mid. of persons, to pour out in a multitude, to rush out, spread abroad (a favorite expression with the historians):b.omnis sese multitudo ad cognoscendum effudit (sc. ex urbe),
Caes. B. C. 2, 7, 3; so,se,
id. ib. 2, 7, 3; Liv. 26, 19; 34, 8; 33, 12, 10; 35, 39, 5; Val. Max. 7, 6, 6; Vell. 2, 112, 4; Suet. Calig. 4 fin.; id. Caes. 44 et saep. (but not in Caes. B. G. 5, 19, 2, where the better reading is:se ejecerat, v. Schneider ad h. l.): omnibus portis effunduntur,
Liv. 38, 6;so mid.,
Tac. A. 1, 23; Liv. 40, 40, 10; and esp. freq. in the part. effusus, Sall. J. 55, 4; 69, 2; Liv. 1, 14; 9, 31; Tac. A. 4, 25 fin.; 12, 31; 15, 23; Verg. A. 6, 305 et saep.— Ellips. of se: ubi se arctat (mare) Hellespontus vocatur; Propontis, ubi expandit; ubi iterum pressit, Thracius Bosporus;ubi iterum effundit, Pontus Euxinus,
spreads out, widens, Mel. 1, 1, 5.—With the accessory notion of producing, to bring forth, produce abundantly:c.non solum fruges verum herbas etiam effundunt,
Cic. Or. 15, 48; cf.: fruges (auctumnus), Hor. C. 4, 7, 11:copiam,
Cic. Brut. 9, 36.—Of property, to pour out, i. e. to lavish, squander, waste, run through:II.patrimonium per luxuriam effundere atque consumere,
Cic. Rosc. Am. 2, 6; so,patrimonium,
id. Phil. 3, 2:aerarium,
id. Agr. 1, 5, 15; id. Tusc. 3, 20, 48:sumptus,
id. Rosc. Am. 24, 68:opes,
Plin. 7, 25, 26, § 94:omnes fortunas,
Tac. A. 14, 31:reditus publicos non in classem exercitusque, sed in dies festos,
Just. 6, 9, 3; and absol.:effundite, emite, etc.,
Ter. Ad. 5, 9, 34.Trop.A.In gen.:B.effudi vobis omnia, quae sentiebam,
i. e. have freely imparted, Cic. de Or. 1, 34 fin.; cf. id. Att. 16, 7, 5; id. Fl. 17, 41; Quint. 2, 2, 10; 10, 3, 17; Val. Fl. 7, 434:procellam eloquentiae,
Quint. 11, 3, 158:totos affectus,
id. 4, 1, 28:tales voces,
Verg. A. 5, 723:questus,
id. ib. 5, 780:carmina,
Ov. H. 12, 139 al.:vox in coronam turbamque effunditur,
Cic. Fl. 28 fin.; cf.:questus in aëra,
Ov. M. 9, 370:omnem suum vinulentum furorem in me,
Cic. Fam. 12, 25, 4:iram in aliquem,
Liv. 39, 34:omne odium in auxilii praesentis spem,
id. 31, 44, 2:indignationem,
Vulg. Ezech. 20, 8 et saep.—In partic. (acc. to I. B. 2. a. and c.).1.With se, or mid., to give one's self up to, to give loose to, yield to, indulge in:2.qui se in aliqua libidine effuderit,
Cic. Par. 3, 1, 21:se in omnes libidines,
Tac. A. 14, 13:(Pompeius) in nos suavissime hercule effusus,
has treated me with the most flattering confidence, Cic. Att. 4, 9;more freq., mid.: in tantam licentiam socordiamque,
Liv. 25, 20, 6:in venerem,
id. 29, 23, 4:in amorem,
Tac. A. 1, 54; Curt. 8, 4, 25:in laetitiam,
Just. 12, 3, 7; Curt. 5, 1, 37:in jocos,
Suet. Aug. 98:in cachinnos,
id. Calig. 32:in questus, lacrimas, vota,
Tac. A. 1, 11:in lacrimas,
id. ib. 3, 23; 4, 8; id. H. 2, 45;for which, lacrimis,
Verg. A. 2, 651; cf.:ad preces lacrimasque,
Liv. 44, 31 fin.:ad luxuriam,
id. 34, 6:terra effunditur in herbas,
Plin. 17, 8, 4, § 48; cf.:quorum stomachus in vomitiones effunditur,
id. 23, 1, 23, § 43.—To cast away, give up, let go, dismiss, resign:3.collectam gratiam florentissimi hominis,
Cic. Fam. 2, 16, 1:odium,
id. ib. 1, 9, 20:vires,
Liv. 10, 28; Ov. M. 12, 107:curam sui,
Sen. Ira, 2, 35:verecundiam,
id. Ep. 11:animam,
Verg. A. 1, 98; cf.vitam,
Ov. H. 7, 181; Macr. Somn. Scip. 1, 1, 9; cf. id. ib. 1, 11, 25:spiritum,
Tac. A. 2, 70.—To relax, loosen, slacken, let go:I.manibus omnis effundit habenas,
Verg. A. 5, 818:sive gradum seu frena effunderet,
Stat. Th. 9, 182:irarum effundit habenas,
Verg. A. 12, 499.—Hence, effūsus, a, um, P. a.(Effundo, I. B. 1.) Poured out, cast out; hence, plur. as subst.: effusa, ōrum, n., the urine:II.reliquias et effusa intueri,
Sen. Const. Sap. 13, 1.—(Effundo, I. B. 2.) Spread out, extensive, vast, broad, wide (not freq. till after the Aug. per.).— Lit.1.In gen.:2.effusumque corpus,
Lucr. 3, 113; cf.:late mare,
Hor. Ep. 1, 11, 26:loca,
Tac. G. 30:effusissimus Hadriatici maris sinus,
Vell. 2, 43:incendium,
Liv. 30, 5; cf.caedes,
id. 42, 65:cursus,
id. 2, 50; Plin. 9, 33, 52, § 102:membra,
i. e. full, plump, Stat. Th. 6, 841.—Esp., relaxed, slackened, loosened, dishevelled:3.habenis,
Front. Strat. 2, 5, 31; cf.:quam posset effusissimis habenis,
Liv. 37, 20:comae,
Ov. H. 7, 70; id. Am. 1, 9, 38 et saep.; cf.also transf.: (nymphae) caesariem effusae nitidam per candida colla,
Verg. G. 4, 337.—Of soldiers or a throng of people, etc., straggling, disorderly, scattered, dispersed:III.effusum agmen ducit,
Liv. 21, 25, 8:aciem,
Luc. 4, 743:huc omnis turba effusa ruebat,
Verg. A. 6, 305:sine armis effusi in armatos incidere hostis,
Liv. 30, 5, 8.—Trop.1.Profuse, prodigal, lavish:2.quis in largitione effusior?
Cic. Cael. 6, 13:munificentiae effusissimus,
Vell. 2, 41.—Extravagant, immoderate:1. a.licentia,
Liv. 44, 1; cf.laetitia,
id. 35, 43 fin.:cursus,
Plin. Ep. 6, 20, 11 et saep.— Comp.:cultus in verbis,
Quint. 3, 8, 58.— Sup.:laudationes,
Petr. 48, 7:studium,
Suet. Ner. 40.— Adv.: effūse.In gen.:b.ire,
Sall. J. 105, 3; cf.fugere,
Liv. 3, 22; 40, 48:persequi,
id. 43, 23; Curt. 9, 8:vastare,
Liv. 1, 10; 44, 30; cf.:effusius praedari,
id. 34, 16 et saep.: spatium annale effuse interpretari. in a wide sense, Cod. Just. 7, 40, 1. —Esp., profusely, lavishly:2.large effuseque donare,
Cic. Rosc. Am. 8 fin.; cf.vivere,
id. Cael. 16 fin.: liberalem esse, Aug. ap. Suet. Aug. 71:affluant opes,
Liv. 3, 26. —In the comp., Tac. A. 4, 62.—(Acc. to II.) Extravagantly, immoderately:cum inaniter et effuse animus exsultat,
Cic. Tusc. 4, 6, 13:amare,
Plin. Ep. 6, 26, 2.— Comp.:dicere,
Plin. Ep. 1, 20, 20:fovere,
id. ib. 7, 24, 4:excipere,
Suet. Ner. 22:favere,
Tac. H. 1, 19.— Sup.:diligere,
Plin. Ep. 7, 30, 1; id. Pan. 84, 4. -
14 effusa
ef-fundo (or ecf-), fūdi, fūsum, 3, v. a., to pour out, pour forth, shed, spread abroad (class.; esp. freq. in the transf. and trop. signif.).I.Lit.:B.vinum in barathrum (i. e. ventrem),
Plaut. Curc. 1, 2, 28; cf. Cic. Pis. 10:aquam oblatam in galea,
Front. Strat. 1, 7, 7:humorem,
Cels. 7, 15:lacrimas,
Lucr. 1, 126; Cic. Planc. 42, 101:imbrem (procella),
Curt. 8, 13:se in oceanum (Ganges),
Plin. 2, 108, 112, § 243:Sangarius flumen in Propontidem se effundit,
Liv. 38, 18, 18; cf. pass. in mid. force:mare neque redundat umquam neque effunditur,
Cic. N. D. 2, 45, 116; v. also under P. a.—Transf., of non-liquid bodies.1.In gen., to pour out, pour forth, drive out, cast out, send out (mostly poet. and in postAug. prose;2.a favorite word of Vergil): saccos nummorum,
Hor. S. 2, 3, 149:frumentum in flumen,
Dig. 9, 2, 27, § 19:ei oculus effunditur,
is knocked out, put out, ib. 19, 2, 13, § 4:tela,
i. e. to shoot in great numbers, Verg. A. 9, 509; Liv. 27, 18:auxilium castris apertis,
to send forth, Verg. A. 7, 522:equus consulem lapsum super caput effudit,
threw, Liv. 22, 3, 11; so id. 10, 11; 27, 32; Plin. 8, 42, 65, § 160; Curt. 8, 14, 34; Verg. A. 10, 574; 893; cf. Val. Fl. 8, 358:(quae via) Excutiat Teucros vallo atque effundat in aequum,
Verg. A. 9, 68:sub altis portis,
id. ib. 11, 485; cf.:aliquem solo,
id. ib. 12, 532:caput in gremium,
Cels. 7, 7, 4. — Poet.:carmina molli numero fluere, ut per leve severos Effundat junctura ungues,
i. e. lets it slip over smoothly, Pers. 1, 65.—In partic.a.With se, or mid. of persons, to pour out in a multitude, to rush out, spread abroad (a favorite expression with the historians):b.omnis sese multitudo ad cognoscendum effudit (sc. ex urbe),
Caes. B. C. 2, 7, 3; so,se,
id. ib. 2, 7, 3; Liv. 26, 19; 34, 8; 33, 12, 10; 35, 39, 5; Val. Max. 7, 6, 6; Vell. 2, 112, 4; Suet. Calig. 4 fin.; id. Caes. 44 et saep. (but not in Caes. B. G. 5, 19, 2, where the better reading is:se ejecerat, v. Schneider ad h. l.): omnibus portis effunduntur,
Liv. 38, 6;so mid.,
Tac. A. 1, 23; Liv. 40, 40, 10; and esp. freq. in the part. effusus, Sall. J. 55, 4; 69, 2; Liv. 1, 14; 9, 31; Tac. A. 4, 25 fin.; 12, 31; 15, 23; Verg. A. 6, 305 et saep.— Ellips. of se: ubi se arctat (mare) Hellespontus vocatur; Propontis, ubi expandit; ubi iterum pressit, Thracius Bosporus;ubi iterum effundit, Pontus Euxinus,
spreads out, widens, Mel. 1, 1, 5.—With the accessory notion of producing, to bring forth, produce abundantly:c.non solum fruges verum herbas etiam effundunt,
Cic. Or. 15, 48; cf.: fruges (auctumnus), Hor. C. 4, 7, 11:copiam,
Cic. Brut. 9, 36.—Of property, to pour out, i. e. to lavish, squander, waste, run through:II.patrimonium per luxuriam effundere atque consumere,
Cic. Rosc. Am. 2, 6; so,patrimonium,
id. Phil. 3, 2:aerarium,
id. Agr. 1, 5, 15; id. Tusc. 3, 20, 48:sumptus,
id. Rosc. Am. 24, 68:opes,
Plin. 7, 25, 26, § 94:omnes fortunas,
Tac. A. 14, 31:reditus publicos non in classem exercitusque, sed in dies festos,
Just. 6, 9, 3; and absol.:effundite, emite, etc.,
Ter. Ad. 5, 9, 34.Trop.A.In gen.:B.effudi vobis omnia, quae sentiebam,
i. e. have freely imparted, Cic. de Or. 1, 34 fin.; cf. id. Att. 16, 7, 5; id. Fl. 17, 41; Quint. 2, 2, 10; 10, 3, 17; Val. Fl. 7, 434:procellam eloquentiae,
Quint. 11, 3, 158:totos affectus,
id. 4, 1, 28:tales voces,
Verg. A. 5, 723:questus,
id. ib. 5, 780:carmina,
Ov. H. 12, 139 al.:vox in coronam turbamque effunditur,
Cic. Fl. 28 fin.; cf.:questus in aëra,
Ov. M. 9, 370:omnem suum vinulentum furorem in me,
Cic. Fam. 12, 25, 4:iram in aliquem,
Liv. 39, 34:omne odium in auxilii praesentis spem,
id. 31, 44, 2:indignationem,
Vulg. Ezech. 20, 8 et saep.—In partic. (acc. to I. B. 2. a. and c.).1.With se, or mid., to give one's self up to, to give loose to, yield to, indulge in:2.qui se in aliqua libidine effuderit,
Cic. Par. 3, 1, 21:se in omnes libidines,
Tac. A. 14, 13:(Pompeius) in nos suavissime hercule effusus,
has treated me with the most flattering confidence, Cic. Att. 4, 9;more freq., mid.: in tantam licentiam socordiamque,
Liv. 25, 20, 6:in venerem,
id. 29, 23, 4:in amorem,
Tac. A. 1, 54; Curt. 8, 4, 25:in laetitiam,
Just. 12, 3, 7; Curt. 5, 1, 37:in jocos,
Suet. Aug. 98:in cachinnos,
id. Calig. 32:in questus, lacrimas, vota,
Tac. A. 1, 11:in lacrimas,
id. ib. 3, 23; 4, 8; id. H. 2, 45;for which, lacrimis,
Verg. A. 2, 651; cf.:ad preces lacrimasque,
Liv. 44, 31 fin.:ad luxuriam,
id. 34, 6:terra effunditur in herbas,
Plin. 17, 8, 4, § 48; cf.:quorum stomachus in vomitiones effunditur,
id. 23, 1, 23, § 43.—To cast away, give up, let go, dismiss, resign:3.collectam gratiam florentissimi hominis,
Cic. Fam. 2, 16, 1:odium,
id. ib. 1, 9, 20:vires,
Liv. 10, 28; Ov. M. 12, 107:curam sui,
Sen. Ira, 2, 35:verecundiam,
id. Ep. 11:animam,
Verg. A. 1, 98; cf.vitam,
Ov. H. 7, 181; Macr. Somn. Scip. 1, 1, 9; cf. id. ib. 1, 11, 25:spiritum,
Tac. A. 2, 70.—To relax, loosen, slacken, let go:I.manibus omnis effundit habenas,
Verg. A. 5, 818:sive gradum seu frena effunderet,
Stat. Th. 9, 182:irarum effundit habenas,
Verg. A. 12, 499.—Hence, effūsus, a, um, P. a.(Effundo, I. B. 1.) Poured out, cast out; hence, plur. as subst.: effusa, ōrum, n., the urine:II.reliquias et effusa intueri,
Sen. Const. Sap. 13, 1.—(Effundo, I. B. 2.) Spread out, extensive, vast, broad, wide (not freq. till after the Aug. per.).— Lit.1.In gen.:2.effusumque corpus,
Lucr. 3, 113; cf.:late mare,
Hor. Ep. 1, 11, 26:loca,
Tac. G. 30:effusissimus Hadriatici maris sinus,
Vell. 2, 43:incendium,
Liv. 30, 5; cf.caedes,
id. 42, 65:cursus,
id. 2, 50; Plin. 9, 33, 52, § 102:membra,
i. e. full, plump, Stat. Th. 6, 841.—Esp., relaxed, slackened, loosened, dishevelled:3.habenis,
Front. Strat. 2, 5, 31; cf.:quam posset effusissimis habenis,
Liv. 37, 20:comae,
Ov. H. 7, 70; id. Am. 1, 9, 38 et saep.; cf.also transf.: (nymphae) caesariem effusae nitidam per candida colla,
Verg. G. 4, 337.—Of soldiers or a throng of people, etc., straggling, disorderly, scattered, dispersed:III.effusum agmen ducit,
Liv. 21, 25, 8:aciem,
Luc. 4, 743:huc omnis turba effusa ruebat,
Verg. A. 6, 305:sine armis effusi in armatos incidere hostis,
Liv. 30, 5, 8.—Trop.1.Profuse, prodigal, lavish:2.quis in largitione effusior?
Cic. Cael. 6, 13:munificentiae effusissimus,
Vell. 2, 41.—Extravagant, immoderate:1. a.licentia,
Liv. 44, 1; cf.laetitia,
id. 35, 43 fin.:cursus,
Plin. Ep. 6, 20, 11 et saep.— Comp.:cultus in verbis,
Quint. 3, 8, 58.— Sup.:laudationes,
Petr. 48, 7:studium,
Suet. Ner. 40.— Adv.: effūse.In gen.:b.ire,
Sall. J. 105, 3; cf.fugere,
Liv. 3, 22; 40, 48:persequi,
id. 43, 23; Curt. 9, 8:vastare,
Liv. 1, 10; 44, 30; cf.:effusius praedari,
id. 34, 16 et saep.: spatium annale effuse interpretari. in a wide sense, Cod. Just. 7, 40, 1. —Esp., profusely, lavishly:2.large effuseque donare,
Cic. Rosc. Am. 8 fin.; cf.vivere,
id. Cael. 16 fin.: liberalem esse, Aug. ap. Suet. Aug. 71:affluant opes,
Liv. 3, 26. —In the comp., Tac. A. 4, 62.—(Acc. to II.) Extravagantly, immoderately:cum inaniter et effuse animus exsultat,
Cic. Tusc. 4, 6, 13:amare,
Plin. Ep. 6, 26, 2.— Comp.:dicere,
Plin. Ep. 1, 20, 20:fovere,
id. ib. 7, 24, 4:excipere,
Suet. Ner. 22:favere,
Tac. H. 1, 19.— Sup.:diligere,
Plin. Ep. 7, 30, 1; id. Pan. 84, 4. -
15 laevo
1.lĕvo, āvi, ātum, 1 (old form of fut. perf. levasso, Enn. ap. Cic. de Sen. 1), v. a. [1. levis], to lift up, raise, elevate (syn.: extollo, erigo).I.Lit. (mostly poet. and in post-Aug. prose):B.ter sese attollens cubitoque annixa levavit,
Verg. A. 4, 690:se de caespite,
to rise, Ov. M. 2, 427:se saxo,
id. F. 4, 528:cum se matura levarit progenies (avium),
Juv. 14, 83:apis se confestim levat sublimius,
Col. 9, 12, 1; Plin. 2, 16, 13, § 69; 36, 16, 24, § 122:per hiemem, quae altius levat Alpes, i. e. by the snow,
Flor. 3, 3, 11.—Transf.1.To make lighter, lighten, to relieve, ease: cantantes ut eamus, ego te fasce levabo, Verg. E. 9, 65:2.serpentum colla levavit,
i. e. alighted from the dragon-car, Ov. M. 8, 798:dentes,
to clean the teeth, Mart. 14, 22:vesicam,
Spart. Carac. 7:jactatur rerum utilium pars maxima, sed nec damna levant,
do not lighten the ship, Juv. 12, 53.—To take away, take:II.furcā levat ille bicorni sordida terga suis,
takes down, Ov. M. 8, 647:alicui manicas atque arcta Vincla,
Verg. A. 2, 146:tributum,
to raise, levy, Dig. 50, 15, 4, § 2.—Trop., to lighten, relieve, console, refresh, support a person or thing with any thing (freq. and class.). —Of a personal object:B.non nihil enim me levant tuae litterae hoc tempore,
Cic. Att. 11, 8, 1.—Of things as objects: O Tite, si quid te adjuero curamve levasso, Enn. ap. Cic. de Sen. 1 (Ann. v. 339 Vahl.); so,auxilio viros,
Verg. A. 2, 452; 4, 538:curam et angorem animi sermone et consilio,
Cic. Att. 1, 18, 1:molestias,
id. Fam. 4, 3, 2:fonte sitim,
to slake, Ov. Tr. 4, 8, 26:arida ora aqua,
to refresh, id. R. Am. 230; so,membra gramine,
id. F. 6, 328.— Pass.:levantur tamen miserae civitates, quod nullus fit sumptus in nos,
Cic. Att. 5, 16, 3.—Transf.1.To lighten, lessen, alleviate, mitigate (cf.:2.laxo, libero): meam egestatem,
Plaut. Trin. 3, 2, 62:alicui paupertatem,
id. Ep. 4, 1, 33:morbum,
id. Mil. 4, 6, 57:inopiam multum,
Caes. B. C. 3, 48, 1:salutari arte fessos Corporis artus,
Hor. C. S. 63:morbi vim levaturus,
Curt. 3, 6, 2:levavitque apertis horreis pretia frugum,
reduced, Tac. A. 2, 59:vario viam sermone,
Verg. A. 8, 309:injurias,
Caes. B. C. 1, 9:suspicionem,
Cic. Verr. 2, 3, 59, § 136:ut sumptus levaretur,
Plin. Ep. 10, 43 (52), 2:calamitatem innocentium,
Cic. Rosc. Am. 3, 7:his levabat omnem vulnerum metum nobilitas mortis,
id. Tusc. 2, 24, 59:qui paupertatem levet propinqui,
Juv. 14, 236.—To lessen, diminish, weaken, impair: cave lassitudo poplitum cursum levet, Att. ap. Non. 336, 29:3.laudem alicujus,
id. ib. 31:inconstantiā levatur auctoritas,
Cic. Ac. 2, 22, 69:multa fidem promissa levant,
Hor. Ep. 2, 2, 10.—To relieve, release, discharge, free from any thing.(α).With abl.:* (β).leva me hoc onere,
Cic. Fam. 3, 12, 3:aliquem miseriis,
id. ib. 3, 8:me molestia,
id. ib. 16, 9, 2:aliquem metu,
Liv. 2, 22:animos religione,
id. 21, 62; cf.:qui hac opinione non modo verbis, sed etiam opere levandi sunt,
Cic. Lael. 20, 72:ut homines populares supplicio aut exsilio levarentur,
id. Verr. 2, 5, 6, § 13:se aere alieno,
id. Att. 6, 2, 4:se infamiā,
id. Verr. 2, 3, 61, § 141: se vitā, Varr. ap. Non. 336, 33.—With gen.:4. 2. I.ut me omnium jam laborum levas,
Plaut. Rud. 1, 4, 27.—Lit.:II.levare ac radere tigna,
Lucr. 5, 1267: corpus, * Cic. Fragm. Or. in Clod. et Cur. 5; Cels. 8, 3:magni levatique mensarum orbes,
Sen. Helv. 11, 6:mensas,
Stat. Th. 1, 519.—Trop., of speech, to smooth down, polish, soften:nimis aspera sano Levabit cultu,
Hor. Ep. 2, 2, 123.—Hence, P. a.: lēvātus, a, um; comp.:quae levatiora levioraque sunt,
more highly polished, Gell. 17, 8, 15. -
16 levo
1.lĕvo, āvi, ātum, 1 (old form of fut. perf. levasso, Enn. ap. Cic. de Sen. 1), v. a. [1. levis], to lift up, raise, elevate (syn.: extollo, erigo).I.Lit. (mostly poet. and in post-Aug. prose):B.ter sese attollens cubitoque annixa levavit,
Verg. A. 4, 690:se de caespite,
to rise, Ov. M. 2, 427:se saxo,
id. F. 4, 528:cum se matura levarit progenies (avium),
Juv. 14, 83:apis se confestim levat sublimius,
Col. 9, 12, 1; Plin. 2, 16, 13, § 69; 36, 16, 24, § 122:per hiemem, quae altius levat Alpes, i. e. by the snow,
Flor. 3, 3, 11.—Transf.1.To make lighter, lighten, to relieve, ease: cantantes ut eamus, ego te fasce levabo, Verg. E. 9, 65:2.serpentum colla levavit,
i. e. alighted from the dragon-car, Ov. M. 8, 798:dentes,
to clean the teeth, Mart. 14, 22:vesicam,
Spart. Carac. 7:jactatur rerum utilium pars maxima, sed nec damna levant,
do not lighten the ship, Juv. 12, 53.—To take away, take:II.furcā levat ille bicorni sordida terga suis,
takes down, Ov. M. 8, 647:alicui manicas atque arcta Vincla,
Verg. A. 2, 146:tributum,
to raise, levy, Dig. 50, 15, 4, § 2.—Trop., to lighten, relieve, console, refresh, support a person or thing with any thing (freq. and class.). —Of a personal object:B.non nihil enim me levant tuae litterae hoc tempore,
Cic. Att. 11, 8, 1.—Of things as objects: O Tite, si quid te adjuero curamve levasso, Enn. ap. Cic. de Sen. 1 (Ann. v. 339 Vahl.); so,auxilio viros,
Verg. A. 2, 452; 4, 538:curam et angorem animi sermone et consilio,
Cic. Att. 1, 18, 1:molestias,
id. Fam. 4, 3, 2:fonte sitim,
to slake, Ov. Tr. 4, 8, 26:arida ora aqua,
to refresh, id. R. Am. 230; so,membra gramine,
id. F. 6, 328.— Pass.:levantur tamen miserae civitates, quod nullus fit sumptus in nos,
Cic. Att. 5, 16, 3.—Transf.1.To lighten, lessen, alleviate, mitigate (cf.:2.laxo, libero): meam egestatem,
Plaut. Trin. 3, 2, 62:alicui paupertatem,
id. Ep. 4, 1, 33:morbum,
id. Mil. 4, 6, 57:inopiam multum,
Caes. B. C. 3, 48, 1:salutari arte fessos Corporis artus,
Hor. C. S. 63:morbi vim levaturus,
Curt. 3, 6, 2:levavitque apertis horreis pretia frugum,
reduced, Tac. A. 2, 59:vario viam sermone,
Verg. A. 8, 309:injurias,
Caes. B. C. 1, 9:suspicionem,
Cic. Verr. 2, 3, 59, § 136:ut sumptus levaretur,
Plin. Ep. 10, 43 (52), 2:calamitatem innocentium,
Cic. Rosc. Am. 3, 7:his levabat omnem vulnerum metum nobilitas mortis,
id. Tusc. 2, 24, 59:qui paupertatem levet propinqui,
Juv. 14, 236.—To lessen, diminish, weaken, impair: cave lassitudo poplitum cursum levet, Att. ap. Non. 336, 29:3.laudem alicujus,
id. ib. 31:inconstantiā levatur auctoritas,
Cic. Ac. 2, 22, 69:multa fidem promissa levant,
Hor. Ep. 2, 2, 10.—To relieve, release, discharge, free from any thing.(α).With abl.:* (β).leva me hoc onere,
Cic. Fam. 3, 12, 3:aliquem miseriis,
id. ib. 3, 8:me molestia,
id. ib. 16, 9, 2:aliquem metu,
Liv. 2, 22:animos religione,
id. 21, 62; cf.:qui hac opinione non modo verbis, sed etiam opere levandi sunt,
Cic. Lael. 20, 72:ut homines populares supplicio aut exsilio levarentur,
id. Verr. 2, 5, 6, § 13:se aere alieno,
id. Att. 6, 2, 4:se infamiā,
id. Verr. 2, 3, 61, § 141: se vitā, Varr. ap. Non. 336, 33.—With gen.:4. 2. I.ut me omnium jam laborum levas,
Plaut. Rud. 1, 4, 27.—Lit.:II.levare ac radere tigna,
Lucr. 5, 1267: corpus, * Cic. Fragm. Or. in Clod. et Cur. 5; Cels. 8, 3:magni levatique mensarum orbes,
Sen. Helv. 11, 6:mensas,
Stat. Th. 1, 519.—Trop., of speech, to smooth down, polish, soften:nimis aspera sano Levabit cultu,
Hor. Ep. 2, 2, 123.—Hence, P. a.: lēvātus, a, um; comp.:quae levatiora levioraque sunt,
more highly polished, Gell. 17, 8, 15.
См. также в других словарях:
apertis verbis — a·pèr·tis vèr·bis loc.avv., lat. BU con chiarezza, con franchezza {{line}} {{/line}} DATA: sec. XX. ETIMO: lat. apertis verbis con parole chiare … Dizionario italiano
apertis verbis — Latino: con parole franche. Schiettamente, senza peli sulla lingua, chiaro e tondo … Dizionario dei Modi di Dire per ogni occasione
KNUZENIUS Matthias — Holsatus, moribus iniquis, ingenio turbidus, cum Regiomonte in Borussia, alibique pravitatis, suae indicia iam satis dedisset, levibus de causis in peiora provolutus, eo tandem insaniae pervenit, ut Deum esse apertis verbis negaret et publicis… … Hofmann J. Lexicon universale
espressamente — /espres:a mente/ avv. [der. dell agg. espresso, col suff. mente ]. 1. [in modo chiaro e preciso: è detto e. nell avviso ; vietare e. ] ▶◀ a chiare lettere, apertis verbis, chiaramente, esplicitamente, inequivocabilmente. ◀▶ implicitamente. 2. [in … Enciclopedia Italiana
lettera — / lɛt:era/ o / let:era/ s.f. [lat. littĕra ]. 1. [segno grafico con cui si rappresentano i suoni verbali: parola di otto l. ] ▶◀ carattere, Ⓣ (ling.) grafema. ‖ simbolo. ● Espressioni: lettera di scatola [carattere tipografico di grande… … Enciclopedia Italiana
BRITANNI Primi — seu Brittones, ut ait Beda in c. 1. l. 1. de tractu Armoricano, in Britanntam insulam advecti, austr ales sibi partes eius vindicârunt, et suâ linguâ usi sunt. Multo ante Bedam tradidie Caesar in libro 5. c. 12. Bretanniae maritimam partem ab his … Hofmann J. Lexicon universale
GYMNASIUM — I. GYMNASIUM locus, in quo gymnasticae exercitationes fiebant, publicus, ut habet Galen. de tuenda valet. l. 2. c. 2. in separata urbis regione exstructus, ubi ungebantur, fricabantur, luctabantur, discum iactitabant, aut tale quidpiam faciebant … Hofmann J. Lexicon universale
MIMUS — sermonis est cuiuslibet seu facti, cum lascivia, imitatio, finitore Diomede: unde Pantomimi, omnium rerum imitatores; et Archimimi, mimorum principes dicti sunt. Vide Scalig. Poet. l. 1. c. 10. Nomen Pantomimi primus usurpavit Pylades, ex Asia… … Hofmann J. Lexicon universale
CAPRIFICUS Arbor — ficus est e silvestri genere, numquam maturescens, sed, quod ipsa non habet, aliis tribuens. Culices enim parit ψην`ες, Graecis, qui fraudati alimentô in matre putri eius tabe, ad cognatam volant: morsuque ficorum crebrô, h. e. avidiore pastu,… … Hofmann J. Lexicon universale
FACIENS et PATIENS — FACIENS, et PATIENS duo rerum principia, secundum Stoicos, apud Diog. Laert. in Zen. qui, cum Patiens de Materia explicasset, Facientis sive τοῦ ποιοῦντος nomine verbum Dei ὑποςτατικὸν apertis fere verbis significat, Τὸ δὲ ποιοῦν, inquiens, τὸν… … Hofmann J. Lexicon universale
INTERDICTUM — dicitur in Eccl. Rom. generalis excommunicatio, quae in provinciam, vel villam aut castrum; imo in integrum aliquod Regnum, fertur: quo durante denudantur altaria cruces humi prosternuntur, reliquiae Sanctorum ingloriae iacent, invertuntur… … Hofmann J. Lexicon universale